ترمیم یا پرکردن دندان

ترمیم یا پرکردن به برداشته شدن پوسیدگی دندان، تمیز کردن جای پوسیدگی و پر کردن آن با کمک مواد پر کننده‌ای نظیر آمالگام، کامپوزیت و …  گفته می‌شود.

این پروسه درمانی برخلاف درمان‌های زیبایی همچون بلیچینگ دندان، کامپوزیت ونیر، لمینت دندان و روکش‌های دندانی که برای طراحی یا اصلاح طرح لبخند بکار می‌روند بیشتر جنبه ترمیمی و پیشگیری از ایجاد مشکلات احتمالی در آینده دارد.

یکی از  رایج‌ترین و پرتقاضاترین خدمات دندانپزشکی در سراسر جهان و بالاخص در کشور ما ترمیم دندان است که معمولا توسط دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک متخصص ترمیمی خوب انجام می‌شود.

از کجا بفهمیم دندان ما نیاز به ترمیم دارد؟

از کجا بفهمیم دندان ما دچار شکستگی، سایش یا پوسیدگی شده تا برای ترمیم (پرکردن) به دندانپزشک مراجعه کنیم؟؟ آیا این مشکل پیش از حاد شدن قابل تشخیص است؟

1. شکستگی دندان:

معمولا شکستگی دندان طی حادثه ای رخ میدهد و برای فرد قابل تشخیص هست.

2. سایش دندان: 

به تدریج ایجاد می شود و پس از مدتی باعث ایجاد تغییر در شکل ظاهری دندان ها می شود، به این صورت که سطح دندان ها که در حالت اولیه دارای قسمت های برجسته و فرو رفته است تبدیل به سطحی صاف یا نسبتا صاف می شود.

این نوع از سایش عموما هیچ حساسیت و دردی ایجاد نمی کند و فقط تغییر شکل ظاهری به وجود می آورد و اکثرا نیاز به درمان پر کردن نیز ندارد، فقط میتوانیم به کمک وسایلی مانند نایت گارد روند سایش را کندتر کنیم.

اگر سایش در سطوح بیرونی دندان و نزدیک لثه (اکثرا در اثر سایش مسواک) اتفاق بیافتد می تواند ایجاد درد کند و مشکلاتی از لحاظ زیبایی نیز برای فرد ایجاد کند. در هر دو این موارد می توانیم قسمت های سایش یافته را ترمیم (پر) کنیم.

3. پوسیدگی دندان:

تغییر رنگ به صورت نقطه یا لکه زرد تا قهوه ای و حتی سیاه که قبلا نبوده، حساسیت و درد در هنگام خوردن شیرینی یا ترشی یا هنگام تماس مسواک و  همچنین ایجاد شدن حفره کوچک روی سطح جونده یا سطوح دیگر دندان می تواند نشان دهنده پوسیدگی دندان باشد.

نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشیم اینست که گاهی پوسیدگی دندان در مراحل اولیه هیچگونه علامت ظاهری و حتی حساسیت به هیچ نوع محرکی ندارد.

این نوع پوسیدگی ها طی معاینات دوره ای و توسط دندانپزشک می تواند شناسایی و درمان شود و اگر معاینات دوره ای انجام نشود این پوسیدگی های شناسایی نشده به مرور زمان پیشرفت کرده و در دندان مبتلا ایجاد حفره و یا حساسیت و درد می کند.

در  صورت پیشرفت پوسیدگی ممکن است نیاز به درمان های وسیع تر مانند درمان ریشه (عصب کشی) و … باشد. پس برای داشتن دندان های سالم تر بهتر است معاینات دوره ای دندانپزشکی بین ۴-۶ ماه یکبار انجام شود.

انواع مواد برای ترمیم دندان چیست؟

پرکردگی‌ها، روکش‌ها و سایر ترمیم‌های دندان را می‌توان از مواد مختلفی از جمله آمالگام، رزین و سرامیک تهیه کرد.

هر ماده دارای مزایا و معایب منحصر به فردی است و برای استفاده‌ها و موقعیت‌های مختلف مناسب است.

• آمالگام

آمالگام مخلوطی از جیوه مایع و سایر فلزات از جمله قلع، مس و نقره است. این ماده قرن‌هاست که به عنوان پرکننده دندان استفاده می‌شود اما به دلیل سمیت جیوه نگرانی‌های زیادی پیرامون آن وجود دارد.

ظاهر نقره‌ای آمالگام دلیل دیگری برای محبوبیت کمتر آن است زیرا با رنگ طبیعی دندان مطابقت ندارد و باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود.

• رزین کامپوزیت

کامپوزیت‌های مبتنی بر رزین برای پر کردن دندان مناسب هستند زیرا قالب گیری بالایی دارند و به خوبی به سطح دندان می‌چسبند.

از آنجایی که رزین قابلیت قالب گیری خوبی دارند متخصص ترمیمی دندان می‌تواند دندان‌ها را با استفاده از تکنیک‌های مختلف ترمیم کنند.

این بدان معنی است که دندان ترمیم شده از سایر مواد ترمیم قوی‌تر است و همچنین طبیعی‌تر به نظر می‌رسد.

• سرامیک

سرامیک دندان قوی و بادوام است و ظاهر خوبی دارد. همین امر سرامیک را به گزینه‌ای محبوب برای ترمیم‌هایی مانند روکش‌ها، ونیرها و بریج‌ها تبدیل می‌کند. یکی دیگر از مزایای سرامیک این است که می‌توان آن را به راحتی رنگ کرد تا با رنگ طبیعی هر دندانی مطابقت داشته باشد.

عیب اصلی سرامیک این است که شکننده‌تر از سایر مواد است. در صورت نیاز به ترمیم‌های سرامیکی برای دندان‌های آسیاب و دندان‌های ثنایا باید از مواد سنگین استفاده کرد تا بتواند فشار جویدن و گاز گرفتن را تحمل کند. سرامیک معمولاً با پرسلن ساخته می‌شود.

اهمیت پر کردن دندان

گاهی در پرکردن دندان این موضوع اهمیت می یابد که پر کردن دندان با مواد سفید بهتر است یا سیاه؟ ماده سفید همان کامپوزیت و ماده سیاه همان آمالگام است که این دو ماده در دندانپزشکی کاربرد بیشتری دارند.

پرکردن دندان با مواد سفید هر روزه در حال تغییر و تحول است و هر روزه متخصصان این حوزه در تلاشند تا مواد بهتر با خواص بهتر را تولید کنند.

با توجه به این پیشرفت ها و بهبود در چسبندگی کامپوزیت ها در سال های اخیر دندانپزشکان به جای استفاده از مواد سیاه از آن استفاده می کنند.

زمانی که یکی از دندان های جلو که در معرض دید قرار می گیرند نیاز به ترمیم داشته باشند بهتر است از مواد سفید استفاده شود. این مواد به دلیل استحکام بالایی که دارند در ترمیم دندان های آسیا نقش مهمی دارند.

زمانی که برای پر کردن دندان به عصب کشی نیاز باشد دندانپزشک بعد از ترمیم، دندان را روکش می کند. به همین دلیل در چنین مواقعی حتی اگر دندان در معرض دید باشد از ماده سیاه یا همان آمالگام استفاده می شود.

ماده سیاه به دلیل مقاومت بالا، پوسیدگی کم، دوام بالا و قیمت پایین تر نسبت به ماده سفید کاربرد بیشتری در دندانپزشکی دارد. البته باید به این نکته هم توجه کرد که ماده سیاه فاقد چسبندگی است و برای قرار گرفتن آن روی دندان، باید دندان را به مقدار زیادی تراش داد.

بعد از ترمیم 

پس از ترمیم دندان، دندانپزشک ممکن است توصیه کند که عادات غذایی و نوشیدنی خود را برای 24 ساعت آینده تغییر دهید و  از غذاهای نرم و سرد استفاده کنید.

پس از خوردن غذا دهان خود را بشویید همچنین باید به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه ادامه دهید. دندانپزشک شما ممکن است از شما بخواهد که فقط در یک جهت نخ دندان بکشید تا ترمیم موقت از جای خود خارج نشود.